W Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie odbył się wykład dotyczący kościoła św. Jana Chrzciciela, który miał stać w Landsbergu. Prelekcję wygłosił dr Marceli Tureczek. Spotkanie odbyło się 8 lutego.

Muzeum Lubuskie organizuje co miesiąc spotkania dotyczące historii Gorzowa i dawnego Landsberga. "Czy w Gorzowie był kościół św. Jana? Analiza źródeł znanych i nieznanych" to temat kolejnego wykładu, który wygłosił dr Marceli Tureczek. Jak zaznaczył prelegent, tytuł jest dość prowokacyjny. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że taki kościół stał przy miejskiej farze. Są przesłanki i nieliczne dokumenty, które wspominają o kościele św. Jana Chrzciciela. Jednym z takich dowodów jest misa św. Jana Chrzciciela, która ma być dostatecznym potwierdzeniem istnienia świątyni, jednak może ona być również dowodem kultu świętego na tych terenach.



Dr M. Tureczek wspomniał o dokumentach, w których pojawiły się wzmianki o takim kościele. Między innymi publikacjach F. Müllera, z których wynika, że ta świątynia mogła znajdować się w Landsbergu 20 metrów od katedry. Nie wiadomo jednak, czy był to kościół czy kapliczka przycmentarna - cmentarz przy katedrze funkcjonował od konsekracji świątyni (2 poł. XIII w.) do 1729 roku. Nie do końca też wiadomo, czy we wspomnianym miejscu stał kościół. Z badań archeologicznych wynika, że stał tam jakiś budynek, ale jak wspomina F. Müller mógł być to również dom wójtowski, dom kupiecki czy szkoła łacińska, o której najczęściej wspominano w landsberskich dokumentach.

Prelegent uniknął jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy w Landsbergu rzeczywiście  znajdował się kościół św. Jana. Są przesłanki, które świadczą o tym, że mógł to być kościół pełniący funkcję kaplicy cmentarnej dla kościoła Mariackiego, ale są to jedynie przypuszczenia, dla których nie ma jednoznacznych dowodów. Inną kwestią jest również to, że Niemcy nie widzieli tego obiektu, ani w świadomości, ani w dokumentach czy rycinach miasta. Dr M. Tureczek stwierdza jednak, że przydałyby się badania archeologiczne w Gorzowie, szczególnie na terenie Starego Rynku. Co do kościoła św. Jana - potrzebne by było dojście do dokumentów źródłowych.

Tekst: Robert S. Sławiński
Fot. Arkadiusz Sikorski