Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Zrozumiałem.
Gorzów Wielkopolski

Lubuskie warte zachodu
 
 
 
 
Logowanie
 
 
 

nie jesteś zarejestrowany?
wpisz proponowany login i hasło, a przejdziesz do dalszej części formularza..
Willa (ob. budynek biurowo-usługowy), ul. Nadbrzeżna 1

Pierwszy projekt techniczny omawianego budynku wykonał gorzowski architekt Eduard Georgi; opracowanie to datowane jest na 12.08.1899 r. Realizację budowlaną przeprowadzono jednak w oparciu o projekt drugi (tego samego autorstwa), wykonany
14 lutego 1900 r.
Inwestorem - a zarazem pierwszym właścicielem - był Richard Herzog, właściciel firmy Holz und Kohlen-Handlung (zajmującej się rozprowadzaniem materiałów opałowych).
Budowę domu mieszkalnego zakończono w tym samym roku - 1900. W rok później wykonano i zrealizowano projekt ogródka przydomowego; dokument datowany na 17 kwietnia 1901 r.
W 1901 r. w budynku mieściła się już siedziba firmy (wcześniej Fernsprechanschluss 70). W 1913 r. wykonano projekt nowego przyłącza kanalizacyjnego (zrealizowany w tym samym roku).
W latach 30-tych budynek był już własnością miejską, a plac składowy materiałów opałowych należał do firmy Paula Wiedemanna, Steinkohlen Briketts Koks Antrazit Schmiedekohlen Brennholz (z siedzibą przy Kustriner Strasse 13a).

 
Po II wojnie światowej budynek był przez kilka lat nie użytkowany, a jego wnętrze ulegało stopniowej dewastacji. Obiekt przejęła Liga Morska z przeznaczeniem na Dom Żeglarza. Od ok. 1954 roku budynek użytkowany był przez Ligę Przyjaciół Żołnierza; 24 lipca 1958 r. LPZ otrzymał obiekt od Miejskiej Rady Narodowej w trwały zarząd i użytkowanie.
Obecnie budynek - będący własnością komunalną - użytkowany jest przez Ligę Obrony Kraju. W piwnicach obiektu ma swoją siedzibę Klub Płetwonurków LOK.

W sensie architektonicznym obiekt to okazała, trzykondygnacjowa willa fabrykancka
o eklektycznej kompozycji elewacji. Zastosowane środki wyrazu charakterystyczne są dla budownictwa mieszkalnego ostatniej ćwierci XIX w.

Budynek wzniesiony jest w centrum Gorzowa Wlkp., bezpośrednio na południe od skrzyżowania ul. Nadbrzeżnej (wytyczonej w osi dawnego podwala, poniżej obwarowań miejskich) i ul. Fornalskiej oraz również na południe od linii kolejowej (wytyczonej w 1857 r.). Po zachodniej stronie budynku znajduje się targowisko miejskie.

Budynek wzniesiony jest na planie trapezu. Fasada budynku zwrócona w kierunku zachodnim. Wejście główne usytuowane w obrębie elewacji zachodniej, bezpośrednio przy ścianie północnej. W elewacji wschodniej - z uwagi na obniżenie poziomu gruntu - przeprute jest, nieco na północ od osi - bezpośrednie wejście do piwnicy.
Budowla ma formę stojącego prostopadłościanu, nakrytego asymetrycznym, bardzo silnie spłaszczonym dachem dwuspadowym. Obiekt ma podział trzykondygnacjowy (kondygnacja III asymetryczna; po stronie wschodniej ma ona formę mezzanina). Bryłę obiektu urozmaica pięciobocznie zamknięty wykusz usytuowany w obrębie II kondygnacji elewacji zachodniej, na południe od osi.

Kompozycja architektoniczna obiektu jest oparta - w układzie wertykalnym - na osiowym rozmieszczeniu przepruć okiennych i drzwiowych (elewacje wschodnia i zachodnia
4-osiowe, elewacja północna 3-osiowa, elewacja południowa 2-osiowa), podkreślonych bielonymi, profilowanymi opaskami, wyrobionymi w tynku. Otwory okienne III kondygnacji i I kondygnacji, bezpośrednio pod wykuszem ujęte architektonicznym obramieniem
w postaci pilastrów (z plastyczną dekoracją kwiatowo-łuskową), wspierających wolutowe konsolki wykusza i kroksztyny gzymsu dachu; podobne pilastry opinają narożniki budynku w obrębie III kondygnacji. W nadprożach otworów okiennych I kondygnacji klucze
w postaci wolutowych konsoli; w II kondygnacji płyciny nadokienne - wypełnione plastyczną dekoracją akantowo-kwiatową, spięte są bielonymi klińcami. W układzie horyzontalnym elementami kształtującymi podziały są proste gzymsy międzykondygnacjowe i wieńczące cokół, opaski - wytyczone na wysokości podokienników i nadproży otworów okiennych oraz profilowany gzyms koronujący.

Wnętrze obiektu zachowało w zasadniczym zrębie pierwotne 2,5-traktowe rozplanowanie; zmiany dotyczą pomieszczeń traktu zachodniego (gdzie wyburzona została ściana dzieląca dwie izby) i części północno-wschodniej (gdzie w trakcie wschodnim wydzielono pomieszczenia sanitarne). Wszystkie pomieszczenia mają obecnie inną funkcję niż pierwotnie (w obrębie I kondygnacji pomieszczenia handlowo-usługowe, w II – biurowe,
w III – biurowe, magazynowe i dydaktyczne).

Opracowanie: Anna Baran, Marzena Maćkała
Na podstawie materiałów udostępnionych przez:
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze 
  Delegatura w Gorzowie Wlkp.
- Pracownię Miejskiego Konserwatora Zabytków 
  w Urzędzie Miasta Gorzowa Wlkp.
Fot. Sławomir Sajkowski

 
Kalendarz imprez
Sfinansowano w ramach Kontraktu dla województwa lubuskiego na rok 2004

Copyright © 2004-2024. Designed by studioPLANET.pl. Hosting magar.pl